PLAN WYKŁADÓW I ĆWICZEŃ
Z PRZEDMIOTU BIOLOGIA MEDYCZNA I PARAZYTOLOGIA
DLA STUDENTÓW I ROKU DIETETYKI
Koordynator przedmiotu:
Dr hab. Andrzej Hendrich, prof nadzw.
- Wymiar godzinowy przedmiotu:
Wykłady: 30 godz.
Ćwiczenia: 35 godz.
Samokształcenie kontrolowane: 15 godz
- Forma zakończenia przedmiotu: zaliczenie.
WYKŁADY BIOLOGIA MEDYCZNA
1. Podstawy genetyki klasycznej – teoria Mendla i teoria Morgana.
2. Kwasy nukleinowe – ich struktura i funkcje.
3. Replikacja DNA.
4. Transkrypcja i translacja.
5. Regulacja ekspresji genów.
6. Zmienność DNA, mutacje, mechanizmy naprawy DNA.
7. Mutagenne czynniki środowiskowe, mutagenny wpływ związków chemicznych i leków, rola diety.
8. Choroby uwarunkowane genetycznie.
9. Rola diety w leczeniu niektórych chorób uwarunkowanych genetyczne.
10. Elementy genetyki populacyjnej.
11. Podstawy farmakogenetyki, ekogenetyki.
12. Podstawowe metody biologii molekularnej i ich zastosowania.
13. Podstawy inżynierii genetycznej i biotechnologii. Żywność modyfikowana genetycznie (GMO).
PLAN ĆWICZEŃ
I. Genetyka klasyczna
1. Organizacja ćwiczeń. Regulamin.
2. Podstawowe pojęcia, definicje i prawa genetyki klasycznej.
3. Krzyżówki jedno i dwugenowe (rekombinacja mendlowska).
4. Podział mejotyczny - najważniejsze momenty z genetycznego punktu widzenia.
5. Gametogeneza.
II. Genetyka klasyczna c.d.
1. Współdziałanie genów: geny epistatyczne i hipostatyczne, geny dopełniające się, geny polimeryczne (poligeny)
2. Allele równosilne, kodominacja, allele wielokrotne, geny plejotropowe, geny letalne.
III. Genetyka klasyczna c.d.
1. Chromosomowa teoria dziedziczności T. Morgana
2. Mechanizm dziedziczenia genów i cech sprzężonych - rodzaje sprzężeń
3. Typy determinacji płci: chromosomy płciowe, stosunek liczby chromosomów X do kompletów autosomów, determinacja środowiskowa
4. Ciałko Barra, hipoteza Lyon
IV. Genetyka człowieka
1. Genetyka klasyczna – sprawdzian wiadomości.
2. Mutacje - mechanizm tworzenia się mutacji genowych, chromosomowych strukturalnych i liczbowych.
3. Prawidłowy kariotyp człowieka (A - G), zasady zapisywania kariotypów.
4. Mutacje chromosomowe liczbowe - aneuploidie: monosomie i trisomie, mechanizm powstawania (nondysjunkcje), rodzaje schorzeń i efekty fenotypowe (zespół Downa, z. Edwardsa, z. Patau, z. Klinefeltera, z. Turnera).
5. Mutacje chromosomowe strukturalne (z. Wolfa–Hirschhorna, z. Cri-du-chat, z. Pradera–Williego, z. Angelmana, z. Philadelphia).
V. Genetyka człowieka
1. Mutacje genowe: autosomalne dominujące (pląsawica Huntingtona, zespół Alzheimera, achondroplazja, choroba Recklinghausena, zespół Marfana, zespół Ehlersa-Danlosa) - kryteria dziedziczenia
2. Mutacje genowe: autosomalne recesywne – kryteria dziedziczenia (fenyloketonuria, alkaptonuria, albinizm, choroba z zapachem syropu klonowego w moczu, mukowiscydoza, galaktozemia, mukopolisacharydozy, celiakia, hipolaktazja, PTU, lipidozy, glikogenozy) - kryteria dziedziczenia.
VI. Genetyka człowieka
1. Dziedziczenie chorób sprzężonych z chromosomem X (kryteria dziedziczenia):
recesywne (hemofilia A, hemofilia B, dystrofia mięśniowa dziecięca Duchenne’a, fawizm, daltonizm).
dominujace (zespół Blocha i Sulzbergera, krzywica hipofosfatemiczna oporna na wit. D).
VII. Genetyka człowieka
1. Sprawdzian wiadomości
2. Zaliczenie kształcenia kontrolowanego
Zalecana literatura:
1. Drewa G.: Podstawy genetyki; Urban i Partner, Wrocław, 2011
2. Winter P.C., Hickey G.I., Fletcher H.L.: Krótkie wykłady Genetyka. PWN, Warszawa 2000
3. Jorde L.B., Carey J.C., Bamshad M.J., White R.L.: Genetyka medyczna. Wyd. I pod red. J. Wojcierowskiego, Czelej 2000
4. Connor J.M., Ferguson-Smith M.A.: Podstawy genetyki medycznej. PZWL, Warszawa 1991
5. Passarge E. Genetyka. Ilustrowany przewodnik. PZWL, Warszawa 2004
6. Kadłubowski R.: Zarys parazytologii lekarskiej. PZWL 1999 Warszawa
7. pod red. A. Deryło „Parazytologia i akaroentomologia medyczna” PWN 2002 Warszawa
8. pod red. Z. Dziubka „Choroby zakaźne i pasożytnicze” PZWL 1996 Warszawa